سخنرانی تفریح از دیدگاه اسلام

یکی از مسائل مهم در تربیت و انسان که در جوامع دینی به آن کم‌توجهی می‌شود، مسئله تفریح است. علت این کم‌توجهی برداشت‌های نادرستی است که از برخی آیات و روایات شده است. و شاید همین برداشت‌های نادرست ریشه در نوع اندیشه آنان داشته.

شهید بهشتی رحمه الله در اردوی تابستانی که مدرسه رفاه برگزار کرده بود، یک سخنرانی بسیار پر‌محتوا در این زمینه دارند که نکات ارزنده‌ای را خاطر نشان کرده‌اند.

ایشان ابتدا به ریشه‌ی این مشکل که همان برداشت‌های ناصحیح از آیات و روایات دینی است اشاره ‌می‌کنند و سپس بیان می‌کنند که این مسئله قرن‌هاست در جوامع مسلمان مشکل است و مشکل‌ساز شده است.

در ادامه، ایشان یک خاطره از دوران طلبگی خود نقل می‌کنند که عده‌ای از دوستانشان به خاطر خنده و نشاط زیاد با استناد به آیات قرآن به ایشان تذکر می‌دهند که کمتر بخندد و شهید بهشتی به دلیل غیر فطری تلقی کردن این تذکر ملتزم نمی‌شود. سپس ایشان می‌فرماید بعداً بنده در این زمینه شروع کردم به تحقیق و متوجه شدم اتفاقاً آیات قرآن خلاف برداشت آنها را بیان می‌کند.

ایشان در بیان علت نیاز به تفریح خاطر نشان ‌میکنند که این نیاز یک نیاز غیر اصلی و تشریفاتی نیست به عبارتی دیگر اینگونه نیست که ما تفریح کنیم تا در امور دیگر موفق‌تر باشیم؛ اتفاقاً خود تفریح یک نیاز اصلی در انسان است. مانند سایر نیازهای اصلی و فطری انسان.

شهید بهشتی در تأیید سخنان خودشان چند استدلال بیان می‌کنند. ایشان ابتدا با اشاره به آیه 32 سوره مبارکه اعراف بیان می‌کنند که تفریح یک نعمت حلال است و کسی حق ندارد آن را برای انسان حرام کند. سپس ایشان با اشاره به نعمات بهشتی بیان می‌کنند که اگر تفریح برای انسان بد بود، نعمات بهشتی نباید از جنس شادی و نشاط و تفریح می‌بود. و در نهایت ایشان با استناد به خطبه 203 نهج البلاغه بیان می‌کنند که حضرت علی علیه السلام که زاهد‌ترین مردم بود به مردم توصیه می‌کرد از لذائذ حلال دنیا استفاد کنند.

در نهایت شهید بهشتی به عنوان خاتمه بحث چند نکته اجتماعی درباره تفریح را تذکر می‌دهند. یکی اینکه تفریح سالم بدون از بین بردن طبقات اجتماعی امکان ندارد. و دوم اینکه بدون دوست و رفیق سالم تفریحات به فساد کشیده می‌شود و در نهایت تذکر می‌دهند که مومنین اگر پشت و پناه یکدیگر نباشند در مسائل اجتماعی قطعا جامعه اسلامی به مشکل خواهد خورد.