سرویس اندیشه مجموعه چشمه جاری آسمان

شهید بهشتی (۱۳۰۷-۱۳۶۰) روحانی مجتهد و مبارز سیاسی مسلمان که علاوه بر تحصیلات حوزوی دارای تحصیلات دانشگاهی نیز بود و در پیروزی انقلاب اسلامی ایران و شکل‌گیری آن پس از امام خمینی برجسته‌ترین نقش را ایفاء کرده است.

سیّد موسی صدر (متولد ۱۳۰۷) روحانی و مجتهد شیعه که پس از هجرت از ایران به لبنان، مجلس اعلای شیعیان لبنان و جنبش امل را تأسیس کرد و رهبری فکری و سیاسی شیعیان این کشور را نزدیک به 20 سال عهده‌دار شد.

علی صفایی حائری (۱۳۳۰-۱۳۷۸) معروف به عین صاد، روحانی و نویسنده شیعه بود. وی بر نگرش نظام‌مند به آموزه‌های دینی تأکید داشت و در بین نظام‌های اسلامی، معتقد به تقدّم نظام تربیتی بر نظام‌های دیگر بود.

استاد محمد تقی جعفری (۱۳۰۲-۱۳۷۷) متفکر آزاداندیش و دین‌مدار معاصر است. از مشهورترين آثار وی میتوان به مجموعه‌های چند جلدیِ «تفسير و نقد و تحليل مثنوى» و «ترجمه و تفسير نهج البلاغه» اشاره كرد. ایشان در طول زندگی خود توجه زیادی به اندیشه‌های غربی داشتند و در بسیاری از آثار خود به نقد جدی و همزمان تکریم قله‌های فکری آنان پرداخته‌اند.

علی شریعتی مزینانی (۱۳۵۶-۱۳۱۲) روشنفکر ایرانی که سعی در زدودن رکود و انحطاط از جامعه شیعیان داشت و برای این هدف به بازخوانی و تطبیق میراث گفتمانی شیعه با دستاوردهای فکری و فرهنگی جهان جدید پرداخت. او تا پای جان از این آرمانش سخن گفت و درباره جامعه مسلمانان و تاریخ اسلام و شخصیت‌های مذهبی مطلب نوشت.

سید محمدحسین طباطبایی فیلسوف، عارف، مفسر و فقیه و یکی از بزرگترین عالمان و دانشمندان علوم اسلامی در قرن اخیر است. او با سبقه‌ای فلسفی و درک عارفانی بزرگ همچون آیت‌الله قاضی صاحب آثار بزرگی در موضوعات مختلف اسلامی است که بدون شک اصلی‌ترین آنها تفسیر المیزان است. انس زیاد این دانشمند بزرگ با کتاب خدا سبب شد بسیاری ایشان را در جمله جامع‌ترین و عمیق‌ترین اسلام‌شناسان طول تاریخ تشیع دسته‌بندی کنند.

یکی از اثرگذارترین متفکرین عصر حاضر به خصوص در فضای اندیشه اسلامی بدون شک استاد مطهری است. او با تلسط بر علوم مختلف اسلامی همچون فلسفه، فقه، تفسیر و ... به اندیشمندی جامع در اسلام‌شناسی مبدل شد. همچنین آثار عمیق و متعدد او در موضوعات مختلف اجتماعی او را به ایدئولوگ انقلاب اسلامی تبدیل کرد. تسلط او به فلسفه و اندیشه غرب و نقد نظریات بزرگان فکر مغرب زمین یکی از امتیازات برجسته ایشان است که او را از این جهت از بسیاری از علمای اسلامی متمایز می‌سازد.

علامه محمدرضا حکیمی (۱۳۱۴-۱۴۰۰)، معروف به «فیلسوف عدالت»، نویسنده، عالم و مجتهد شیعی است که مبدع نظریه‌ی «تفکیک» بوده و علاوه بر «نسبت وحی و عقل»، به «عدالت» به عنوان یکی از دو ستون اساسی اسلام در کنار توحید پرداخته، و شخصیت و اندیشه‌ی مرزبانان حماسه‌ی جاوید (مکتب تشیع) را سروده و زندگانی معصومین را در «عینیت جامعه» ترسیم نموده است.

سید روح‌الله موسوی خمینی (۱۲۸۱-۱۳۶۸) رهبر انقلاب ۱۳۵۷ ایران و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران است. ایشان علاوه بر رهبری سیاسی، مرجع تقلید شیعیان نیز بودند و نگاه‌های نو ایشان در عرفان، فقه و فلسفه تاثیر بسیار زیادی در عملکرد فردی و اجتماعی‌شان داشت‌‌.

سید علی حسینی خامنه‌ای (متولد ۱۳۱۸)، سیاست‌مداری که وجه سیاسی‌اش، وجه اندیشه‌ای وی را در پرده نگاه داشته و تاثیر گسترده‌ی مبانی فکری و اجتهادی و تصمیم‌گیری وی در حوزه‌های مختلف قابل مشاهده و بررسی است.

آقا سید محمود طالقانی (۱۳۵۸-۱۲۸۹) محقق، نویسنده، مفسر قرآن و کنشگر سیاسی و اجتماعی بیش از آنکه به خاطر نوشته‌هایش شهرت داشته باشد به دلیل سخنرانی‌های آتشین در دفاع از عدالت و آزادی و حقوق طبقات مختلف اجتماعی در خاطرها مانده است. برخورد بی‌تکلف او با عموم مردم و مدارایش با گروه‌های مختلف مبارز در اوائل انقلاب، سبب شد تا او را نه با عناوین مصطلح حجت‌الاسلام یا آیت‌الله که؛ "پدرطالقانی" خطاب کنند.

دغدغه‌ی کارآمدی و حقانیت مجموعه‌ی معارف بشری ذیل معارف نقلی و وحیانی از خصوصیات بارز ایشان است که ده‌ها سال از عمر شریفشان را به تولید ابزار مناسب برای رسیدن به آن صرف کرده‌اند. ایشان سعادت همه جانبه‌ی امت را در گرو هماهنگی و انسجام معارف و قوای بشری بر محور وحی می‌دانند.

مصطفی ملکیان درس‌خوانده حوزه و دانشگاه، نویسنده، مترجم و ویراستاری حرفه‌ایست که دوره‌های متفاوت فکری و اعتقادی را آزموده و در سخنرانی‌ها و تالیفات خویش تبیین نموده است. آنطور که خود می‌گوید در پروژه فرهنگی متاخرش نه دل‌نگران سنت و تجدد است و نه هیچ امر انتزاعی دیگر، دغدغه‌اش انسان‌هایی‌ هستند که می‌آیند، رنج می‌کشند، و می‌روند.

ایشان اسلام‌پژوه، کتابشناس و عاشورانگار می‌باشند. برخی از دغدغه‌های او که در آثارش بدان‌ها پرداخته عبارت است از: حقیقت، مدارا، سنت‌گرایی، روشنفکری، دموکراسی، سوسیالیسم، آسیب‌شناسی دینی، سیمای انسانی و اخلاقی دین، انسانگرایی، کاستن از درد و رنج مردم. شماری از مقالات و کتاب‌های او به عنوان اثر برگزیده کشوری انتخاب شده است.